Αιτιολογίες επιληψίας σε σκύλους
Υπάρχουν δύο είδη αιτιολογίας των κρίσεων, η εξωκρανιακή (πρωτογενής) και η ενδοκρανιακή (ιδιοπαθής).
• Τα εξωκρανιακά ή πρωτογενή αίτια προέρχονται από άλλο μέρος του σώματος, ωστόσο εξακολουθούν να επηρεάζουν τον εγκέφαλο του σκύλου και να προκαλούν επιληπτικά επεισόδια. Τα πιο συνήθη εξωκρανιακά αίτια είναι: υπογλυκαιμία, υπασβεστιαιμία, υπερθερμία, υποθυρεοειδισμός, ηπατική νόσος ή κατάποση δηλητηρίων, όπως η καφεΐνη και η σοκολάτα, που είναι τοξικές για τον σκύλο.
• Τα ενδοκρανιακά ή δευτερογενή αίτια κρίσεων είναι παθήσεις που προξενούν δομικές ή λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο του ζώου. Τα πιο κοινά ενδοκρανιακά αίτια είναι: γενετική επιληψία, τραύμα του εγκεφάλου, όγκοι, διατροφικές ανισορροπίες, αυτοάνοσα νοσήματα ή μολυσματικές ασθένειες, όπως η μόρβα (CDV) και η λύσσα.
Οι φυλές σκύλων που παρουσιάζουν υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης επιληψίας είναι: Μπερνίζ (ορεινός σκύλος Βέρνης), Μπιγκλ, Μπόξερ, Γκόλντεν Ριτρίβερ, ιρλανδικό Σέττερ, ιρλανδικό Γκρεϊχάουντ, Βολφ-Σπιτς, Λαμπραντόρ Ριτρίβερ, σκύλος Αγίου Βερνάρδου, Χάσκυ και σκληρότριχο Φοξ Τερριέ.
Η επιληψία είναι αρκετά συχνή στους σκύλους και σπανιότερη στις γάτες.
Συμπτώματα επιληψίας σε σκύλους
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κατάρρευση (σώριασμα στο έδαφος), τράνταγμα, δυσκαμψία, απώλεια συνείδησης, σιελόρροια, μασητικές κινήσεις, συσπάσεις, μάσημα γλώσσας ή αφρό στο στόμα. Ο σκύλος ενδέχεται να πέσει στο πλάι και να «κωπηλατήσει» με τα πόδια του. Επίσης, στη διάρκεια μιας κρίσης δεν έχει συναίσθηση του περίγυρου, δηλαδή δεν αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω του (γι’ αυτό, χρειάζεται να μεταφερθεί σε ασφαλές μέρος).
Πριν εκδηλωθεί μια κρίση, μερικοί σκύλοι φαίνονται ζαλισμένοι, ασταθείς, αποπροσανατολισμένοι ή κοιτάζουν ανέκφραστα στο κενό. Στη συνέχεια υπάρχει περίπτωση ο σκύλος σας να αρχίσει να τρέχει σε κύκλους και να προσκρούει πάνω σε αντικείμενα. Μπορεί να έχει πολλά σάλια στο πιγούνι του. Ίσως, ακόμη, προσπαθήσει να κρυφτεί.
Η διάγνωση της επιληψίας σε σκύλους (ή γάτες) είναι συνήθως μια διαδικασία αποκλεισμού αιτίων. Ο/η κτηνίατρος θα διενεργήσει πλήρη σωματική εξέταση του σκύλου και θα ελέγξει το ιατρικό ιστορικό του. Θα ψάξει για τυχόν ψηλαφητές μάζες, που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την παρουσία κάποιου όγκου, ενώ θα ακροαστεί την καρδιά και τους πνεύμονές του για να αποκλείσει άλλες πιθανές αιτίες. Ο σκύλος ενδέχεται να υποβληθεί σε διαγνωστικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων εξετάσεων αίματος και ούρων, για τυχόν εντοπισμό μη φυσιολογικής κυτταρικής ανάπτυξης ή ασυνήθιστων βιοδεικτών, όπως πρωτεΐνες, ορμόνες, ηλεκτρολύτες κ.λπ. Ο σκύλος σας μπορεί επίσης να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία (MRI) για τον προσδιορισμό ενδεχόμενων ανωμαλιών στον ίδιο τον εγκεφαλικό ιστό, όπως και σε ανάλυση εγκεφαλονωτιαίου υγρού για να ανιχνευτούν δείκτες νεοπλασίας ή τυχόν οίδημα στο νευρικό σύστημα.
Ζώντας με έναν επιληπτικό σκύλο
Οι επιληπτικές κρίσεις αποτελούνται από τρεις φάσεις:
• Πριν την επιληπτική κρίση: Περίοδος αλλοιωμένης συμπεριφοράς κατά την οποία ο σκύλος μπορεί να κρύβεται, να δείχνει νευρικός ή να αναζητά τον/την κηδεμόνα του. Μπορεί να βρίσκεται σε υπερένταση ή έκδηλη ανησυχία, να κλαψουρίζει, να τρέμει πού και πού και να εκκρίνει σάλια. Αυτή η φάση διαρκεί από μερικά δευτερόλεπτα έως αρκετές ώρες. Προαναγγέλλει μια κρίση, σαν ο σκύλος να αισθάνεται ότι κάτι θα συμβεί.
• Κατά τη διάρκεια της επιληπτικής κρίσης: Αυτή η φάση διαρκεί από μερικά δευτερόλεπτα έως αρκετά λεπτά και ποικίλλει σε εμφάνιση. Η κρίση μπορεί να επιφέρει από ελαφρές αλλαγές στη νοητική επίγνωση –όπως ζαλισμένη όψη, ελαφρύ τρέμουλο, κενό βλέμμα, γλείψιμο των χειλιών– μέχρι πλήρη απώλεια συνείδησης και ελέγχου σωματικών λειτουργιών. Αν ο σκύλος υποστεί τονικοκλονική κρίση, ή γενικευμένη επιληπτική κρίση με απώλεια συνείδησης, όλοι οι μύες του σώματος κινούνται νευρικά και ακανόνιστα. Ο σκύλος συνήθως πέφτει στο πλάι και κουνάει σπασμωδικά τις πατούσες του, ενώ φαντάζει ημιπαράλυτος. Το κεφάλι του συχνά τραβιέται προς τα πίσω και ενδέχεται να ουρήσει, να αφοδεύσει και να βγάλει σάλια, χωρίς να το ελέγχει.
• Μετά την επιληπτική κρίση: Στη διάρκεια αυτής της φάσης παρατηρείται σύγχυση, αποπροσανατολισμός, σιελόρροια, υπερδιέγερση, ταραχή και/ή προσωρινή τύφλωση. Δεν υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ σοβαρότητας μιας κρίσης και διάρκειας της φάσης που έπεται της όποιας κρίσης.
Ενεργήστε σοφά όσο διαρκεί η κρίση
Καταρχάς, προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Αν ο σκύλος σας βρίσκεται πάνω ή κοντά σε κάποιο αντικείμενο που θα μπορούσε να τον τραυματίσει, όπως έπιπλα ή σκάλες, απομακρύνετέ τον απαλά.
Μην πλησιάζετε το κεφάλι του σκύλου σας, διότι μπορεί άθελά του να σας δαγκώσει. Μην του βάζετε τίποτα στο στόμα. Μη φοβάστε: Ο σκύλος δεν πρόκειται να πνιγεί ή να καταπιεί τη γλώσσα του.
Αν μπορείτε, χρονομετρήστε την κρίση. Εάν η κρίση διαρκεί περισσότερο από δύο λεπτά, ο σκύλος σας ίσως υπερθερμανθεί. Τοποθετήστε έναν ανεμιστήρα στραμμένο πάνω του και ρίξτε κρύο νερό στις πατούσες του για να δροσιστεί.
Μιλήστε απαλά στον σκύλο σας για να τον καθησυχάσετε (ή, τουλάχιστον, για να μην πανικοβληθείτε εσείς). Αποφύγετε όμως να τον αγγίξετε, επειδή μπορεί άθελά του να δαγκώσει ό,τι τον πλησιάσει.
Μόλις λήξει το επεισόδιο, επικοινωνήστε άμεσα με τον/την κτηνίατρο.
Αντιμετώπιση της επιληψίας
Στις περισσότερες περιπτώσεις η επιληψία στους σκύλους δεν είναι ιάσιμη. Έτσι, ο απώτερος στόχος της χορήγησης αντιεπιληπτικής αγωγής είναι η διατήρηση μιας κατάστασης χωρίς επιληπτικές κρίσεις, αλλά και δίχως ανεπίτρεπτες παρενέργειες. Αυτή η ισορροπία επιτυγχάνεται σε 15% έως 30% των σκύλων με επιληψία. Επομένως, ο σκοπός μιας αντιεπιληπτικής αγωγής είναι να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του σκύλου σας, μειώνοντας τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των κρίσεων.
Οι κηδεμόνες επιληπτικών σκύλων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, ενώ τα αντιεπιληπτικά φάρμακα μπορούν να παρατείνουν σημαντικά τη διάρκεια ζωής και να βελτιώσουν την ποιότητα της καθημερινότητας, σχετικές έρευνες έχουν καταδείξει ότι οι σκύλοι με επιληψία εμφανίζουν μειωμένο προσδόκιμο ζωής, γεγονός που οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως, π.χ., η ανεπαρκής διαχείριση επιληπτικών κρίσεων.
Ταΐστε σωστά τον επιληπτικό σκύλο σας
Η διατροφή είναι σημαντική για τη συνολική υγεία όλων των σκύλων. Μη διστάσετε να ζητήσετε διατροφικές συμβουλές από τον/την κτηνίατρό σας, που είναι σε θέση να σας καθοδηγήσει.
Οι σειρές ξηράς τροφής για σκύλους της Pro-Nutrition περιέχουν ένα μοναδικό σύμπλεγμα θαλάσσιων ενεργών συστατικών (Marine Active Benefit), πηγή απαραίτητων λιπαρών οξέων. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν εικοσιδιεξαενοϊκό οξύ (DHA), το οποίο βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου των κατοικίδιων ζώων.